Yataklamayı sabit (eksenel yükleri alabilir) ve gezer (eksenel yük alamaz) olarak iki farklı katagoriye ayırabiliriz.
Sabit yataklamada mil, rulman ve yuva birbirlerine göre eksenel hareket edemeyecek şekilde sabitlenmiştir. Sabitleme fatura, bilezik, kapak, emniyet halkası, somun, vs. ile yapılabilir.
Gezer yataklamada ise, rulman içinde, iç bilezikle mil arasında yada dış bilezikle yuva arasında eksenel harekete müsaade edilir.
Yanlış montaj, ısıl genleşme v.s. gibi sebeple yatağa gereksiz bir ön yük gelmemesi için genellikle yataklardan biri sabit, diğeri gezer yapılır.
Fakat karşılıklı çalışan bazı yataklarda her iki yatak da sabit yapılır. Buna en güzel örnek karşılıklı çalışan iki konik makaralı rulmandır. Bir çok yerde kullanılan bu konfigirasyonda yatakların her ikisi de sabittir. Genellikle sabitleme işleminde somun-vida sistemi de yer alır. Somun vida sistemi çeşitli hataları karşılayacak şekilde mesafe ayarı yapıp en uygun noktada ve istenen ön gerilmede yataklamayı mümkün kılar. Radyal ve eksenel yüklerin çok büyük olduğu, hızın çok yüksek olmadığı uygulamalarda mükemmel sonuçlar verir. Araç tekerlekleri genellikle bu şekilde yataklanır.
Geçme toleransları
Rulmanlar genellikle bir bilezikte sıkı, diğerinde kayar geçme şeklinde yataklanır. Bir çok durumda olduğu gibi, eğer yük yuvaya göre durağansa o zaman kayar geçme yuva ile dış bilezik arasındadır. Eğer yük mil ile birlikte dönüyorsa, kayar geçme iç bilezik ile mil arasındadır. Diğer bir deyişle yük kayabilen bileziğe göre durağan olmalı. Bu kayar bileziğin aşınmasını azaltacaktır.
Geçme toleransları yükün şekline göre olduğu gibi, rulman tipine, yükün şiddetine ve çapa da bağlıdır. Kataloglarda bu kriterlere göre mil ve yuva için ayrı ayrı geçme toleransları belirtilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder