Home » 2011
Kolonlarda Taşınabilecek Kritik Yük İçin Örnek Hesaplamalar

Transport Sistemlerine Etkiyen Kuvvetler

DIN 15001’E göre krenler bir taşıma elemanına asılı olan (genellikle halata) yükü kaldıran ve çeşitli yönlerde hareket ettiren kaldırma ve taşıma makineleridir. Kren çeşitleri arasında köprülü krenler, portal krenler, döner krenler ve kablolu krenler sayılabilir.
Gezer ve portal krenlerin hesabında DIN 15018’e göre esaslar gözetilir. Taşıyıcı sistemlerin hesaplanmasında, bir krenin işletmesi esnasında meydana gelen zorlamaları göz önünde bulundurulmalıdır. Bu zorlamalar aşağıdaki belirtilen yüklerin sonucunda ortaya çıkar.
a)Duruş halindeki krenin taşıyıcı sisteminin (en uygunsuz yükleme halindeki ) esas yükler,
-Düşey hareketten meydana gelen yükler,
-Yatay hareketten meydana gelen yükler,
-Hava şartlarından “iklim etkisi ile” meydana gelen yükler, olarak gruplandırabiliriz.
Krenlere etkiyen mekanik veya termal dış yükler, kren parçalarında gerilmelere neden olurlar. Geleneksel analizde yükler, iç yükler ve dış yükler olarak ikiye ayrılırlar. İç yüklerin sebebinin dış yükler olduğu kabul edilmektedir. Ancak bu ayırım her zaman bu kadar net olarak yapılamaz. Krene etkiyen dış yükler kavramının içine, krenin kaldırdığı yükün ağırlığı ve rüzgâr yükü de dâhildir. Ayrıca krenin harekete karşı direnci de dış yüklerin kapsamındadır.


Telefon Nasıl Çalışır

Telefon, mikrofon (verici), kulaklık (alıcı) ve üreteçten oluşur. Telefonun ahizesindeki mikrofona konuşulunca ses dalgalarının şiddetine göre mikrofondaki diyafram (ince zar) titreşir. Diyafram titreşince mikrofonun (önündeki) içindeki kömür tozlarını titreştirir. Kömür tozları titreşince yani ses dalgalarının şiddetine göre sıkışıp gevşeyince, kömür tozlarının içinde bulunan iletken telin direncini (uzunluğunun arttırılıp azaltılması sayesinde) değiştirir. İletken telin direnci değişince de devreden geçen elektrik akımının şiddeti değişir.
Elektrik akımı telefon hatları sayesinde karşı taraftaki telefonun kulaklığına gelir ve elektromıknatısa mıknatıslık özelliği kazandırır. Kulaklıktaki elektromıknatıs, elektrik akımının şiddetine göre önündeki diyaframı (ince metal zarı) titreştirir. Diyafram titreşince oluşan ses dalgaları havanın titreştirilmesi sayesinde kulağa gelir ve ses titreşimleri uyulmuş olur.
İlk telefon 1876 yılında Amerikalı bilim adamı Alexande


Kontrol Kalemi Nasıl Çalışır

Bir hatta, prizde, duyda vs. gerilimin (elektrik) olup olmadığını anlamakta kullanılan kontrol kalemi hemen her evde bulunmaktadır belkide. Kullanışlı ve ucuz bir alet olan kontrol kalemi herkes tarafından kolaylıkla ve güvenle kullanılabilmektedir. Kullanmak için yapmak gereken tek şey kontrol kalemini gerilimin olup olmadığını kontrol edeceğimiz yere dokundurup baş tarafındaki metal noktaya parmağımızı dokundurmaktır. Eğer gerilim var ise kontrol kaleminin içindeki küçük lamba yanar, yoksa lambada ışık görülmez. Kullanılması bu kadar basit olan bu işlevsel aletin çalışma prensibi nasıldır peki?







Elektrik hakkında az çok bilgisi olanlar kontrol kaleminin çalışma prensibi hakkında fikir yürütebilirler. Fakat biz öncelikle elektrik hakkında kısa bilgi vererek başlayalım konuya.

Ampul Nasıl Çalışır

Aslında ampullerin çok basit bir ışık sistemi yapısı vardır. Hepimiz biliriz ki üzerinden elektrik akımı geçen bir metal direnç gösterir. Bu direnç karşısında ısınır. Bunu en yakın elektrik sobalarında ve elektrik ocaklarında görebilirsiniz. İşte ampulde bu prensibe göre çalışır. Ampulün içinde bulunan çok ince filaman dediğimiz (çoğunlukla tungsten metalinden yapılmış) bir tel bulunur. Bu telden geçen elektrik akımı sonucunda tel aşırı derecede ısınarak (yaklaşık 3000 C) ışık yaymaya başlar.
Ampulün yapısına bakacak olursak, içi argon gazıyla dolu armut şeklinde bir camdan yapıldığını görürüz. İçinde elektrik akımının geçtiği kalın iki tane tel vardır. Bu tellerin ucunda iki tel arasında ise filaman bulunur. Filamanı tutan ayrıca iki veya daha fazla destek telleri vardır. Akım ve destek telleri cam bir kaideye tutturulmuştur.
Akım tellerinin birisi ampulün altındaki noktaya, diğeri ise vidalı kısmın yan tarafına bağlıdır. Elektrik bu noktalardan temin edilir.


Tükenmez Kalem Nasıl Çalışır

Tükenmez kalem mürekkep dolu bir tüp ile (genellikle ince plastik bir tüp) bunun ucuna monte edilmiş bir bilyeden oluşur. Bilye kalemin ucundaki sokete sıkıca oturmuştur. Bilye sadece kağıtın üstüne akacak kadar mürekkebin akmasına izin verir.Tükenmez kalem kağıt üstünde hareket ettikçe, bilye yuvası içinde döner. Bu dönme ile tüpten aldığı mürekkebi kağıtın üstüne taşır. Böylelikle istediğinizi yazmış veya çizmiş olursunuz. Tükenmez kalemin mürekkebi, dolmakalem mürekkebinden farklıdır. Daha kıvamlı bir mürekkep olup, boyama gücünü artırıcı, kayganlaştırıcı, koyulaştırıcı ve kurutucu maddelerle takviye edilmiştir.

Dijital Fotoğraf Makinesi Nasıl Çalışır

Dijital fotoğraf makineleri, elektroniğin temelini oluşturan direnç değişimlerini esas alarak çalışırlar. Her malzemenin değişik durumlarda farklı dirençleri vardır. Kimisi nem oranıyla değişim gösterir, kimisi sıcaklıklar, kimisi de üzerine düşen ışığın frekansıyla değişim gösterir. Dijital fotoğraf makineleri de tamamen ışığın frekansını algılayan oldukça ufak fakat içerisinde günümüz teknolojisinde 15milyondan fazla pixel barındırabilen panellerle çalışır. Bu pixeller son teknoloji ile her renge hassasiyet gösterebilir hale gelmiştir, yine de mükemmel değillerdir.



Işık panele düştükten sonra, fotoğraf makinesinin içerisinde yer alan mikroişlemcilere yine önceden yüklenen ve her ışığın frekansına karşılık gelen direnç değerinin belirtildiği program yardımıyla her pixeldeki renk hızlıca tespit edilir, ve işlenip resim oluşturulduktan sonra, bu seferde lcd ekran üzerine düşürülerek kullanıcıya sunulur.



Işın bu panel üzerine gelmeden önce ise merceklerle odaklanır. Görüntünün fotoğraf makinesinde olduğundan daha parlak görünmesinin sebebi, ışın kırıcı gözlüklerde olduğu gibi bir tabaka ile kaplanarak renklerin bazı tonları elekten geçirilir. Buda daha parlak bir görüntü sağlar. Işın panel üzerine düştüğünde merceklerle görüntü tam sığdırılmış, ve oldukça netleştirilmiş olur. Nasıl bir mercekle bir yere bakarken, ya da bir kağıt üzerine tutup yakılmak istenildiğinde uygun odak uzaklığını bulmak için merceğin ileri geri hareket ettirilmesi sağlanır, ya da dürbünle uzaklara bakıldığında görüntüyü netleştirmek için dürbünün mercek ayarlarıyla oynanır, fotoğraf makinesinin merceği de aynen öyledir. 



Birde zoom konusu var tabi ki. Zoom merceklerin hareketiyle görüntünün yakınlaştırılması işlemidir. Merceğin birisi görüntüyü yakınlaştırıp bir noktada odaklarken, diğeri gelen görüntünün ilk mercekten geçtikten sonra ters dönmesinden dolayı hem görüntüyü düzeltir, hem de gözün görebileceği şekilde odaklar. Tabi ki, zoom miktarı arttıkça mercek sayısı ve hareket kabiliyetleri değişim gösterebilir. Ayrıca objektiflerdeki geniş açı da yapılan zoomla değişmektedir. Bu da demek oluyor ki, fotoğrafınıza sığdırmak istediğiniz kare, siz zoom yaptıkça küçülüyor demektir.


 



Yine fotoğraf makinelerinin vazgeçilmez parçalarından diyafram, kullanıcının, gündüz veya gece, güneşli ya da kapalı havalarda en ideal fotoğrafı çekmesine imkan tanır. Diyaframın özelliği mercek üzerine düşen ışığın miktarını, kapanıp açılarak ayarlayabilmesidir. Diyafram ışık yoğunluğunun fazla olması durumunda kapanır, az olması durumunda da açılarak genişler. Bu sayede kullanıcının güneşli ve parlak bir havada da, gece karanlıkta da benzer netliği yakalamayı amaçlar.



 



Fotoğraf makinelerinde bilindiği gibi, birde SLR makineler bulunmaktadır. Fiyatları oldukça yüksek olan bu tip makineler tamamen profesyonel ve gerçekten nasıl fotoğraf çekileceği konusunda bilgisi olan kişiler tarafından tercih edilmelidir. Çünkü gerçekten böyle bir makineyi kullanmak ve her farklı fotoğraf için o kareye uygun bir ayar yapmak bir süre sonra can sıkıcı olabiliyor. Amatör bir kullanıcı için, bugün fiyatları 200-300 tl arasında değişen, fotoğraf için gerekli ışık ve odak ayarlarını kendisi yapan bir makine oldukça idealdir.

Radyal Yük Taşıyan Rulmanlar



 

Sabit bilyalı rulmanlar: Tek sıra, sabit bilyalı rulmanlar en çok kullanılan rulman çeşitidir. Küresel bilyalar iç ve dış bilezikteki derin yuvalar içinde yuvarlanır. Temelde radyal yükleri karşılamak içi tasarlanmışlardır. Fakat önemli ölçülerde eksenel yükleri de alabilirler. Basitlikleri, ucuzlukları, uzun ömürlü ve çok yönlü oluşları sebebi ile çok fazla kullanılırlar. Çift sıra olanları da vardır. Bilyalı rulmanlar 6 ile başlayan bir rakam ile gösterilir.

 

 



 

Oynak bilyalı rulman: Mil ve yuva arasındaki eksenel bozuklukların yada mildeki sehimlerin yüksek olduğu yerlerde oynak rulmanlar kullanılır. Çift sıra oynak bilyalı rulman bunlardan biridir. Dış bileziğin içi, merkezi mil ekseninden geçecen bir küredir. Geometrisi dolayısı ile çok az eksenel yük alabilir.

 

 



 

Silindirik makaralı rulman: Radyal yönde büyük yükler taşınması gereken yerlerde bilyalı rulmanlar yerine makaralı rulmanlar tercih edilir. Bilezik flanşlarının durumuna göre bir yönde yada her iki yönde eksenel yük taşıyabilirler. Yaygın bir uygulama biçimi, yükün taşındığı yatağı gezebilir bilezikli silindirik makaralı rulman, karşı tarafa ise sabit bilyalı rulman yapmaktır.

 

 

 

Fıçı rulman: Silindirik makaralı rulmanlar eksenel hataları karşılayamazlar. Eksenel hataların sorun olabileceği yerlerde fıçı rulmanlar kullanılır.Esas olarak radyal yükleri karşılarlar. Fakat çok az eksenel yük de alabilirler.

Mikrometre ve Mikrometre Kullanımı

Kumpaslara nazaran daha hassas ve okuma kolaylığı sağlayan ölçü aletleridir. Genellikle daire kesitli parçaların çaplarını ve düz parçaların kalınlıklarını ölçme işleminde kullanılır. Mikrometreler genellikle 0,01 ve 0,001 hassasiyetlerinde metrik sisteme göre imal edilir. Mikrometreler, 0-25 mm, 25-50 mm, 50-75 mm ve 75-100 mm ölçü aralıklarında ölçüm yapar.







Mikrometrelerin Okunması
Mikrometrelerle elle tutularak ölçme yapılabildiği gibi, bunlar genel olarak da hem hassas olarak ölçebilmek, hem de seri ölçmelerde zamandan kazanmak için özel sehpalarına bağlanarak da kullanılabilir. Mikrometre ile ölçerken, önce kovan üzerindeki rakamların tamburun kenarına kadar olan mm ve 0,5 mm değerleri okunur. Sonra bunlara kovanın yatay çizgisiyle karşılaşmış olan tambur üzerindeki 0,01 mm’nin katlarını gösteren miktarlar eklenir. (Şekil 2.15) de kovan üzerinde tam 8 mm. değeri vardır. Tambur üzerindeki 8. bölüntü çizgisi, kovanın yatay çizgisi ile üst üste gelmiştir. Buna göre 8 + 0,08 = 8,08 mm değeri okunur. (Şekil 2.16) de ise, kovan üzerinde 9 mm ve bundan sonra 0,5 mm değerleri görülmektedir. Ayrıca tambur üzerindeki 32. Bölüntü çizgisi kovanın yatay çizgisiyle çakışmıştır. Buna göre mikrometre 9 + 0,5+0,32 = 9,82 mm açılmıştır.




Çelik Boru Standart Ölçü Tablosu

Tesisat Sembolleri

Excel Kısayolları

CTRL+ A       ALTINI ÇİZ

CTRL+ B       TÜMÜNÜ SEÇ

CTRL+ C       KOPYALA

CTRL+ D       BİR ÜST HÜCRENİN AYNISINI YAZAR

CTRL+ F       BUL

CTRL+ G       GİT

CTRL+ H       DEĞİŞTİR

CTRL+ K       KALIN

CTRL+ L       LİSTE OLUŞTUR

CTRL+ N       YENİ BELGE

CTRL+ O       AÇ                 

CTRL+ P       YAZDIR